در واقع هر بخش که در ایجاد هزینه نقشی داشته باشد یک مرکز هزینه است.
در تعاریف عرف هزینه در مقابل درآمد قرار می گیرد و مجموع مخارجی ست که یک کسب و کار اقتصادی در جریان فعالیت های تجاری خود با هدف کسب درآمد متحمل می شود. بنگاه های اقتصادی برای به حداکثر رساندن سود خود باید بدون تنزل در میزان درآمد در راستای کاهش میزان هزینه ها گام بردارند.
هزینه ها شامل مواردی از این دست می باشد:
هزینه یکی از فاکتورهای کلیدی در عملیات بنگاه های اقتصادی می باشد بنابراین حسابداران تلاش میکنند با استفاده از یک برنامه حسابداری دقیق در جهت حفظ سرمایه سیستم و افزایش آن گام بردارند.
مراکز هزینه در بنگاه های اقتصادی معمولا در سه دسته ی واحدهای تولیدی، خدماتی و اداری طبقه بندی می شوند.
واحدهایی هستند که در ساخت و تولید محصول و یا ارائه ی خدمت مستقیما نقش دارند و تمام فعالیت های تولیدی یا خدماتی کارگاه در این بخش ها صورت می گیرد.
این واحدها در واقع مراکز خدمت رسان و پشتیبان هستند و به طور مستقیم در ساخت محصول دخیل نبوده اما به واحدهای دیگر که می توانند تولیدی و یا غیر تولیدی باشند خدمات ارائه می دهند.
واحدهای تشکیلاتی یک کسب و کار هستند که وظیفه رسیدگی به امور ستادی و مدیریتی بنگاه اقتصادی را بر عهده دارند.
باید توجه داشته باشید هر چه مراکز هزینه بیشتر باشد کنترل هزینه ها با دقت بیشتری صورت می پذیرد و در مؤسسات تولیدی به طور کلی مراکز هزینه به دو دسته دوایر تولیدی و دوایر خدماتی تقسیم می شوند.
واحدها و دوایری می باشند که در تولید و ساخت محصول به طور مستقیم نقش دارند و فعالیت تولیدی در آن بخش صورت می پذیرد.
به عنوان مثال: دایره برش، دایره جوش، دایره مونتاژ، دایره رنگ کاری نمونه هایی از دوایر تولیدی یک کارگاه یا کارخانه فلزی می باشند.
دوایری می باشند که به طور مستقیم در ساخت محصول نقش نداشته ولیکن به سایر دوایر چه تولیدی و چه خدماتی، خدمات ارائه می نمایند مانند دایره رستوران، ایمنی و آتش نشانی دایره تعمیرات، یا دایره حسابداری. به شکل زیر توجه کنید.
در شرکت های تولیدی باید ارتباط هر هزینه با مرکـز هزینه مشخص می شود و تعیین گردد هر مرکز هزینه چه سهمی در ایجاد هزینه خواهد داشت.
ثبت اطلاعات مالی به ریز مراکز هزینه این امکان را به مدیریت می دهد تا گزارش های بیشتری بر هزینه کرد کسب و کار در هر قسمت سازمانی داشته باشد.
مورادی که می تواند به عنوان مرکز هزینه استفاده شود شامل موارد زیر می باشد:
در نگاه کلی می توان مرکز هزینه را یک مخزن دانست که تمام هزینه های کسب و کار به آن سر ریز می کند. و حسابدار برای رسیدن به یک برنامه حسابداری جامع ناگزیر از بررسی همه جانبه این مراکز است.
