انواع بارنامه در حمل و نقل های بین المللی

  • دوشنبه 27/بهمن/1399
انواع بارنامه در حمل و نقل های بین المللی
حمل و نقل بین المللی کالا عبارتست از جابجایی و حمل کالا از نقطه ای در داخل یک کشور به نقطه ای در داخل کشور دیگر با رعایت قوانین و مقررات حاکم بر آن

شرکت حمل و نقل بین المللی عبارتست از یک شخصیت حقوقی که به منظور انجام عملیات حمل و نقل بین المللی شامل فعالیت های فورواردی و کریری و یا تواماً تشکیل شده است.

فعالیت فورواردی

فعالیت فورواردی عبارتست از عمل هماهنگی و ترتیب حمل کالا به یکی از طریق مختلف زمینی، هوایی، دریایی و یا ترکیبی از آن ها و قبول مسئولیت به موجب بارنامه صادره و قراردادهای منعقده. شرکتی که در این زمینه فعال است فورواردر نامیده می شود.

وظایف فورواردر(Forward)

  1. صدور پروفرمای حمل
  2. انعقاد قرارداد حمل با صاحب کالا
  3. صدور بارنامه
  4. جمع آوری (برحسب درخواست صاحب کالا و قرارداد حمل)
  5. انبارداری بار (برحسب درخواست صاحب کالا و قرارداد حمل)
  6. بسته بندی بار (بر حسب درخواست صاحب کالا و قرارداد حمل)
  7. بیمه باربری (برحسب درخواست صاحب کالا و قرارداد حمل)
  8. انجام تشریفات گمرکی در مبدا و برحسب کار
  9. انعقاد قرارداد با موسسات مختلف حمل کننده و اخذ راه نامه یا بارنامه دریایی، زمینی، هوایی
  10. کسب اطلاعات لازم از جریان حمل و ارایه اطلاعات کسب شده به صاحب کالا برحسب قرارداد منعقده بین صاحب کالا و شرکت حمل و نقل
  11. ​تحویل کالا به گمرک مقصد در حمل و نقل زمینی و امضا صورت مجالس کسر و اضافه تخلیه
  12. اخذ صورت مجالس کسر و اضافه و آسیب دیدگی کالا و دست خوردگی و ترخیصیه از نماینده خط حمل دریایی و هوایی و انجام سایر وظایف در ارتباط با سایر مسئولیت ها
  13. انجام تسویه حساب با طرف های زیربط
  14. اعلام ورود کالا به صاحب کالا

تعریف بارنامه

سندی است که حمل کننده یا نماینده وی پس از وصول کالا صادر می نماید و حاکی از حمل کالای معینی از یک نقطه (مبدا حمل) به نقطه دیگر (مقصد حمل) با وسیله حمل مورد توافق (کشتی، قطار، کامیون، هواپیما و یا ترکیبی از آن ها) در مقابل کرایه حمل معینی می باشد.

انواع بارنامه رایج در حمل و نقل

نوع بارنامه با توجه به نوع وسیله مورد استفاده معین می شود. به عبارت دیگر، با توجه به این که کالا های مختلف، با وسایل گوناگون حمل می شوند، از بارنامه های متفاوتی استفاده می شود، که رایج ترین آن ها به شرح زیر می باشد

  • بارنامه راه آهن (Railway Bill): حمل با قطار
  • بارنامه هوایی (Airway Bill): حمل با هواپیما
  • بارنامه دریایی (Ocean/Marine Bill Of Lading): حمل با کشتی
  • بارنامه کامیون (CMR/TRUCK Way Bill): حمل با کامیون
  • بارنامه سراسری (Through Bill Of Lading): حمل با کامیون، قطار، کشتی
  • بارنامه حمل مرکب فیاتا (Combined Transport Bill Of Lading)

بارنامه راه آهن (Rail Way Bill)

سندی است که توسط شرکت های راه آهن در ایستگاه های بارگیری آنان صادر می گردد و شرکت راه آهن طبق این سند اعلام می نماید که کالای مربوطه را تحویل گرفته و مسئولیت تحویل صحیح و سالم آن ها در مقصد را به گیرنده کالا دارد. این نوع بارنامه ها غیر قابل معامله و انتقال می باشد و با ظهرنویسی آن نمی توان به دیگری منتقل نمود.

بیشتر بدانید: حمل و نقل بین المللی چیست و آشنایی با انواع روش حمل و نقل

بارنامه هوایی (Air Way Bill)

این بارنامه در ۱۲ نسخه صادر می شود که ۳ نسخه آن اصلی و مابقی برای قسمت های داخلی شرکت هواپیمایی مورد استفاده قرار می گیرد.

  1. نسخه اصلی اول برای شرکت حمل کننده یا صادر کننده (For Carrier)
  2. نسخه اصلی دوم برای گیرنده کالا (For Consignee)
  3. نسخه اصلی سوم برای فرستنده کالا (For Shipper)

بارنامه هوایی یک رسید می باشد و سند قابل معامله و یا سند مالکیت کالا به تنهایی به حساب نمی-آید و صاحب کالا پس از دریافت چنین بارنامه ای و رسیدن کالا به مقصد به شرکت هواپیمایی مربوطه مراجعه و حواله تحویل کالا (Delivery Order) را دریافت می نماید.

در بارنامه هوایی باید تاریخ پرواز و شماره پرواز همراه با مهر شرکت هواپیمایی وجود داشته باشد تا صاحب کالا از تاریخ رسیدن کالا آگاهی پیدا نماید.

بارنامه دریایی (Ocean/Marine Bill Of Lading)

سندی است که توسط شرکت کشتیرانی و یا نماینده آن در مقابل دریافت کالا و مشخص شدن پرداخت هزینه آن جهت حمل صادر می گردد و در صورتی که کالا در کشتی مشخص جهت حمل به مقصد معینی بارگیری شود بارنامه صادره به صورت On Board خواهد بود. در این بارنامه مشخصات کامل بار قید و توسط فرمانده کشتی امضاء می گردد و به موجب آن تعهد می شود بار توسط کشتی به مقصد حمل و تحویل گیرنده داده شود.

انواع بارنامه دریایی

بارنامه مستقیم (Direct B\L)
بارنامه ای است که حاکی از حمل کالا از مبدا تا مقصد و بدون تغییر وسیله حمل می باشد و دلالت بر ارسال مستقیم کالا به گیرنده آن دارد.

بارنامه سراسری (Through B\L)
بارنامه ای است حاکی از اینکه کالا از کشور فروشنده تا مقصد نهایی توسط چند وسیله نقلیه حمل گردد (کشتی، کامیون و...)

بارنامه دریایی (مربوط به سرویس های منظم دریایی) (Liner B\L)
این بارنامه برای محموله کشتی هایی صادر می شود که دارای برنامه حرکت مشخص بوده و مسیرهای مشخصی را طی می کنند. شرکت هایی که به اینگونه حمل ها مبادرت می ورزند تابع مقررات خاصی بوده و دارای نرخ مشخصی نیز می باشند.

بارنامه چارتر (Charter Party B\L)
بارنامه ای است که برای محموله هایی که با کشتی اجاره ای دربست حمل می گردد صادر می شود و حمل محموله ها تحت این بارنامه تابع قرارداد چارتر می باشد. این بارنامه مورد قبول بانک ها در اعتبار اسنادی نمی باشد مگر اینکه خلاف آن شرط شده باشد (زمانی که سن کشتی ها از 15 سال بگذرد به کشتی های اجاره ای دربست تبدیل می شوند).

بارنامه کامیون (Convention Merchandise Routier) C.M.R

بارنامه کامیون (Convention Merchandise Routier) C.M.R

سندی غیر قابل معامله می باشد که جهت حمل کالا با کامیون مورد استفاده قرار می گیرد. این سند تحت مقررات بین المللی حمل کالا از طریق جاده صادر می گردد. کامیون حامل کالای کشورهای عضو این مقررات در صورت پلمپ صحیح و سالم در کشور مبدا نیازی به بازدید تا گمرک کشور مقصد را نخواهد داشت.

بیشتر بدانید: فریت بار چیست؟ و چه کاربردی دارد؟

بارنامه حمل مرکب فیاتا (.F.B.L)

یک سند حمل مرکب می باشد که به وسیله فیاتا برای استفاده عاملین حمل و نقل (Forwarder) بین المللی که به عنوان عاملان حمل و نقل مرکب عمل می کنند تنظیم شده است.

این بارنامه یک سند قابل معامله است (مگر آنکه بر روی آن عبارت غیر قابل معامله ذکر شود) که توسط اتاق بازرگانی بین المللی مورد تایید قرار گرفته است. عامل حمل و نقل صادر کننده بارنامه نه تنها مسئولیت تحویل کالا را در مقصد به عهده دارد بلکه مسئول کلیه حمل کنندگان و اعمال اشخاص ثالثی است که در حین حمل و نقل بوسیله او به کار گرفته می شوند.

فعالیت کریری (Carrier)

فعالیت کریری بین المللی عبارتست از تصدی بلافصل جابجایی کالا از کشوری به کشور دیگر به یک طریق حمل و بر طبق قرارداد حمل.

الف) وظایف کریر

  1. انعقاد قرارداد حمل و صدور راه نامه
  2. تهیه اسناد و مدارک برای امکان سفر از قبیل کارنه تیر، کارنه دو پاساژ، سند یا برگ دوزبلاغ، ویزا، بیمه نامه، گواهی قبولی و...
  3. تودیع ضمانت نامه های لازم به ارگان های ذیربط جهت اخذ مدارک و اسناد ضروری.
  4. تامین کامیون مناسب برای حمل با توجه به مهلت مقرر در قرارداد.
  5. تحویل گرفتن کالا از فرستنده یا فورواردر و نظارت در بارگیری کامیون از نظر تطبیق مندرجات اسناد حمل با محموله.
  6. ارایه اسناد کالای مربوط به مقامات گمرکات از مبدا تا مقصد راه نامه و مراقبت در سالم نگه داشتن پلمب های گمرکی.
  7. تحویل کالا به گیرنده در محل هایی که به وسیله مقامات گمرکی تعیین و اجازه داده می شود.
  8. رعایت مسیر مشخص شده و مدت زمان حمل کالای تزانزیتی که مقامات گمرکی تعیین می نمایند.
  9. رعایت مسیر و مدت زمان حمل کالا بر طبق قرارداد حمل.
  10. تخلیه یا نظارت بر تخلیه و شمارش کالا و امضا اسناد کسر و اضافه و آسیب دیدگی.
  11. دقت در تحویل محموله به مقصد و اخذ گواهی های مربوطه.

ب) مسئولیت ها

  1. پرداخت کرایه حمل و حق توقف و سایر حقوق متعلقه به راننده
  2. قبول کلیه مسئولیت های مذکور در کنوانسیون C.M.R در زمینه مفقود شدن، تاخیر و آسیب دیدگی کالا و تعهد پرداخت غرامت به میزان توافق شده یا طبق کنوانسیون مذکور.
  3. مراقبت در تایید روی ته قبض های کارنه تیر توسط مقامات گمرکی بین راهی و مقصد و استرداد لاشه کارنه تیر به اتاق بازرگانی و صنایع و معادن در مهلت مقرر.
  4. رعایت کلیه دستورالعمل ها و آیین نامه هایی که در رابطه با امور کریری به تصویب مراجع ذیصلاح می رسد.
  5. آگاهی از مقررات مربوط به تردد کامیون ها در کشورهای مسیر و اعلام آن ها به رانندگان.
  6. قبول کلیه مسئولیت های مذکور در کنوانسیون TR و ضمایم مربوطه در مواردی که کالا به صحابت کارنه تیر حمل می شود.
  7. شرکت های کریر ضمن مراقبت در حسن انتخاب و رفتار راننده و سایر عوامل مربوطه در صورت احراز مراتب تخلف، همکاری لازم را با سازمان ها و موسسات و اشخاص ذیربط جهت برخورد قانونی لازم با عوامل فوق الذکر به عمل خواهند آورد.

ج) حقوق

  1. مسوولیت های کریری در پرداخت غرامت محدود به موارد مذکور در کنوانسیون C.R.M و به شرط رعایت مفاد این کنوانسیون از جانب فرستنده و گیرنده کالا خواهد بود.
  2. در صورتی که حوادث و عواملی خارج از حیطه اختیارات کریر (قوه قهریه) موجب عدم اجرای تعهد گردد که کریر مسئولیتی در پرداخت غرامت ندارد.
  3. کریر مسئولیتی در قبال مغایرت ناشی از محتویات بسته های آکبند یا کانتینرهایی که با پلمب شماره دار سالم به همان نحو که تحویل گرفته شده به مقصد تحویل می شود نخواهد داشت.
  4. در صورتی که فرستنده کالا با اظهار نظر خلاف واقع خود از نظر کمیت و کیفیت کالا موجبات زیان یا انجام هزینه های غیر عادی را برای کریر فراهم نماید متعهد جبران آن می باشد.
  5. تا هنگامی که کرایه و هزینه های مربوط به آن پرداخت نشده باشد کریر می تواند اجازه دخل و تصرف در کالا را به صاحب آن ندهد.
  6. در مواردی که کامیون به انتظار بارگیری یا تخلیه پیش از حد مقرر معطل نگهداشته شود مشتری متعهد پرداخت حقوق توقف خواهد بود.
بیشتر بدانید: اقلام وارداتی به ایران از کدام کشورها صورت می گیرد؟

د) داوری
شرکت های حمل و نقل و مشتری می بایست در قراردادهای حمل، مرضی الطرفین را به عنوان حکم مشخص نمایند تا چنان چه بین شرکت و مشتری در اجرای مفاد قرارداد حمل اختلافی بروز نماید و اختلافات از طریق مذاکرات فی مابین حل و فصل نگردد موضوع به حکمیت محول گردد. در قراردادهایی که مرجع حکمیت مشخص نگردیده باشد طرفین می توانند به کمیسیونی که از نمایندگان وزارت راه و ترابری تشکیل می گردد مراجعه نمایند.

ه) بیمه
شرکت های حمل و نقل بین المللی لازم است مس​ئولیت های کریری خود در کنوانسیون C.M.R و یا توافق های انجام شده را بیمه مسئولیت نموده و کامیون ها را نیز در مسیر حمل، نزد یکی از شرکت های بیمه معتبر بیمه نماید.

کارکرد بارنامه (B/L)

بارنامه سندی است که توسط حمل کننده یا نماینده او امضا می شود و بیانگر این است که کالاهایی که نوع، کمیت و شرایط آن ذکر شده است، برای حمل دریافت شده اند و یا بر روی کشتی که عازم مقصد مشخصی است بارگیری شده اند. بارنامه رسید کالا می باشد و بیانگر شرایط و مفادی است که تحت آن کالا حمل می شود.

بارنامه به عنوان یک سند کلیدی در کشتیرانی و حمل و نقل چندین کاربرد دارد. از جمله:

  1. نشان دهنده قرارداد حمل است (Evidence of contract of carriage)
  2. رسید کالا است (The receipt of goods)
  3. سند مالکیت کالا است (Document of title to the goods)

Carrier
Carrier
درباره این مقاله دیدگاهی بنویسید...
برای ثبت دیدگاه باید ابتدا وارد سایت شوید. جهت ورود را کلیک کنید