حمل و نقل کالا درون انبار

برای بررسی سیستم حمل و نقل انبار ها باید ابتدا به سوالات زیر پاسخ داد.

نکات مهم در این بحث صرفه جویی در میزان هزینه و زمان و به حداقل رساندن خطرات احتمالی است.

• آیا روش کنونی انبارداری دائمی است یا موقتی؟
• تا چه مدت از انبارهای فعلی استفاده خواهد شد؟
• آیا استقرار انبار ها صحیح است؟
• آیا کف کارگاه ها مسطح و محکم است؟
• آیا راهروها، سکو ها و ستون ها و غیره متناسب است؟

پیش از آنکه، بهترین شیوه حمل کالا را برگزینیم به مسائل زیر باید توجه کافی داشت:

الف) اطلاعات و شناخت کافی از وسایل حمل و نقل

شناخت وسایل حمل و نقل مختلف ضروری است. وسـیله را بایـد از نقطـه نظر فن، (تکنولوژی) خاص آن امکانات، محدودیت ها، توانایی ها و درصد ایمنی و سایر مشخصات بررسی نمود.

ب) نکات مربوط به خود انبارها

از انبارهای فصلی، تا چه مدت استفاده خواهد شد؟
آیا محل قرار گرفتن انبارها، براساس اصول صحیح بوده است یا خیر؟
آیا وضعیت کف کارگاه ها، راهرو، ستون ها، سکوها و غیره در زمان حمل ونقل کالا به عنوان مانع عمل نخواهند کرد؟

ج) مواد و کالای قابل حمل در انبار

درباره موادی که حمل خواهد شد اطلاعات زیر را باید دقیقاً جمع آوری کرد.

• وزن دقیق کالا
• ابعاد و حجم و شکل ظاهری کالا
• نوع کالا از نظر مایع، گاز یا جامد بودن
• ویژگی های خاص کالا، از قبیل شکستنی یا سخت بودن

د) بسته بندی و ظروف کالا

موارد زیر مورد توجه قرار داد:

پوشش یا ظرف کالا، متناسب با نوع کالا (یعنی گاز، مایع یا جامد بودن) می باشد یا خیر؟

آیا بسته بندی کالا، با ویژگی های خاص آن (یعنی شکستنی بودن، حجم و شکل کالا) متناسب می باشد یا خیر؟

ه) در مورد وضعیت مسیر، میزان فاصله مقصد تا انبار، سرعت حمل و نقل و خصوصیات مقصد کالا

باید بـه نکـات زیر توجه کرد:

1. مسیر ممکن است، دارای مانع، عمودی، افقی، بخشی عمودی و بقیه افقی و... باشد
2. فاصله بین انبار تا مقصد حمل کالا، در انتخاب بهترین وسیله مؤثر است.
3. اینکه از چه وسیله ای و با چه سرعتی استفاده خواهد شد نیز مسئله ای است که در حمل کالا باید بـه آن دقـت کرد. سرعت دستگاه حمل ممکن است ثابت یا متغیر باشد. از پیش باید، حداکثر و حداقل سرعت را بـرای حمـل یـک کالا بررسی و تعیین نمود.
4. بررسی امکانات خاص تحویل گیری و تخلیه بار در مقصد نیز ضروری است.

بیشتر بدانید: مزایای سیستم مدیریت انبار

و) باید بدانیم که کالا به چه مکانی حمل می شود

مکان هایی که ممکن است کالا به آنجا حمل شود به قرار زیرند:

1. به انبار مواد اولیه.
2. به بخش تولیدی.
3. به انبار موقت کالا.
4. به انبار محصولات ساخته شده و آماده مصرف.

انتخاب وسایل نقلیه ضروری

اهم اطلاعاتی که در خصوص انتخاب وسایل نقلیه ضروری است به شرح زیر می باشد:

1. (عوامل مربوط به مواد و کالاهایی که حمل می شوند یا خواهند شد: مثل نوع و وضعیت مواد و قطعات (بـه صـورت گاز، مایع، نیمه مایع، جامد)، ابعاد و شکل کالاها، وزن کالاها، سخت و جامد و شکستنی بودن کالاها.
2. (عوامل مربوط به ظروفی که کالاها با آن ها حمل می شوند: بطوری که بین نوع و وضع جـنس بـا ظـروف آن بـستگی وجود داشته باشد. ظروف مورد احتیاج برای حمل مواد و قطعات جامد، مایع، نیم مایع و گازی با یکدیگر متفاوت می باشند و همچنین باید بین ابعاد و شکل ها و جامد یا شکستنی بودن و وزن جنس با ظروف آن ها بستگی و تناسب وجود داشـته باشـد چرا که بسته بندی و ظروف سالم و متناسب موجب حفظ و سالم ماندن کالا می گردد.
3. عوامل مربوط به مسیر و مسافت سرعت و مکانی که کالاها به آنجا حمل خواهد شد:
   الف) مسیر حمل کالا می تواند عمودی یا افقی باشد.
   ب) مسافت حمل در انتخاب وسیله حمل و نقل مؤثر است.
   پ) سرعت نقل و انتقال کالا باید از نظر حفاظتی مورد مطالعه قرار گرفته ضمناً نوع سرعت کـه مـی توانـد یکنواخت یا متغیر باشد باید حداکثر و حداقل آن معین شود.
   ت) مکانی که کالا به آن منتقل می شود باید دقیقاً در نظر گرفته شود تا بتوان از هـر گونـه امکانـات موجـود اسـتفاده نمـود مکان هایی که ممکن است کالا را به آنجا حمل کرد.

مکان های انتقال کالا عبارتند از:

انبار:

جنس خریداری شده به صورت مواد اولیه نقل و انتقال می یابد.

بیشتر بدانید: انواع چرخ دستی و باربر دستی ها در انبار

کارگاه:

مواد اولیه و قطعات در چه ظرفی (ظروفی) و به چه وسیله ای به کارگاه منتقل می شود.

انبار موقت:

مواد اولیه و قطعات ساخته شده و به چه نحو در انبارهای موقت نگهداری می شوند و نقل و انتقال آن ها بـه چـه صورتی می باشد.

انبار محصول ساخته شده:

کالاهای ساخته به چه صورتی به انبار منتقل و به چه نحوی نگهداری می شوند.

با توجه به اطلاعات فوق در خصوص انواع مختلف کالاهای واحد تولید یا خدماتی و تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصله کالاهای مشمول حمل و نقل مشخص و سپس به گروه هایی که از نظـر حمل و نقـل وسایل مـشابهی لازم دارنـد، تقـسیم می گردند.

روش های حمل کالا

مهم ترین روش های حمل کالا، که در انبار مورد استفاده قرار می گیرند، به شرح زیر می باشد:

نقاله

نقاله آلتی است، که می توان انواع کالا (اعم از مواد یا قطعات) را بوسیله آن در مسیر معین و ثابـت بـه حرکـت در آورده و جابجا نمود. از نقاله عموماً، در کارگاه های تولیدی، جهت جابجایی قطعات استفاده می شـود. البتـه می تـوان مـسیر حرکت نقاله را چند طرفه کرد اما اینکار مستلزم هزینه نسبتاً بالایی است که مقرون به صرفه نمی باشد.
گونه های متفاوت نقاله عبارتند از:

الف) نقاله تسمه ای:

این نوع نقاله، خود به دو قسم ثابت و متحـرک، تقـسیم مـی شـود. از نقالـه تـسمه ای ثابـت در مسیرهای مونتاژ دستگاه ها، و بصورت تسمه ای که بر روی یک نقاله قرار گرفته، استفاده می شود. نقاله تسمه ای متحـرک بـه دلیل خاصیت متحرک بودن در هر مکانی قابل استفاده است. از این نوع تسمه عموماً جهت انتقال در مسیر عمودی، از بالا به پایین یا بالعکس استفاده می شود و می تواند سطح صاف (مسطح) یا منحنی شکل (ناودانی)، داشته باشد.

ب) نقاله آویزی:

شکل این نقاله ها به گونه ای است که هر گونه جسم را می توان آن نهاده و به شکل آویزان و معلـق جابجا نمود.

ج) نقاله غلطکی:

این نقاله، به دو شکل ثابت و متحرک بر روی غلطک هایی متحرک در حرکت است. از این نقالـه هـا می توان در خطوط مونتاژ نیز استفاده کرد.

د) نقاله گارمنی:

این نوع نقاله را به دلیل متغیر بودن طول آن می توان در هر اندازه دلخواه مورد استفاده قرار داد. از این نقاله بیشتر در فضاهای محدود استفاده می شود.

ه) نقاله هوایی:

در این نقاله از تکنیک (فن) ایجاد خلاء استفاده شده و به شکل لوله هایی است کـه بوسـیله مکش کالا را بین دو نقطه جابجا می کند. از نقاله هوایی یا نئوماتیک معمولاً در سیلوها و برای جابجایی گندم، جو، برنج، و هر گونه حبوبات استفاده می شود.

بالا برنده سطلی:

در مسیرهای عمودی حمل کالا، جابجایی از طریق این نوع بالا برنده سطلی انجام می گیرد.

جراثقال، جرثقیل ها:

بهترین وسیله، برای جابجایی و انتقال اجسام سنگین از نقطه ای به نقطه ای دیگـر جراثقال مـی باشـند. جراثقال
ممکن است؛ ریلی الکتریکی، زنجیری دستی یا الکتریکی و دستی پایه دار متحرک باشند؛ که از هـر کـدام در شـرایط خـاص استفاده می شود.

ارابه دستی:

معمولاً از این وسیله نقلیه، مکرراً استفاده می شود. و بسته به فضای انبار، نوع کالا از نظر حجم و وزن، و مسافتی که کالا جابجا می شود، نوع مناسب آن را می توان، انتخاب نمود.

بیشتر بدانید: پالت چیست؟ و چه کاربردی در انبارداری دارد؟

پالتی یا خرک:

پالت ها به نوع چوبی و فلزی تقسیم می شوند. در پالت های چوبی استهلاک بیشتر و لذا ایمنی کمتر اسـت. امـا ارزان تـر می باشند. پالت های فلزی از ایمنی بیشتری برخوردارند. در استفاده از انواع پالت به نکات زیر باید توجه کرد:

• چه نوع خاصی از کالا را می خواهیم جابجا نماییم؟
• خصوصیات انبار (از جهت اندازه درب های ورودی، راهروها، سالن ها عبور و فاصله ستون ها از هم) چگونه است؟
• از چه نوع لیفتراکی استفاده می کنیم؟

با استفاده از پالت، قادر خواهیم بود کالاها را به صورت یکجا (به کمـک ماشـین هـای صنعتی مخصوص) جابجـا نماییم. در این حالت از فضای انبار نیز به شکل بهتری استفاده خواهد شد، همچنـین میـزان ایمنـی در انبـار را بـالا برده و کنترل موجودی بهتر صورت می پذیرد. علاوه بر این ها در زمان، نیروی انسانی و هزینه حمل، صرفه جویی به عمل خواهد آمد.
پالت سکوی کوچک قابل انتقالی است که برای حمل و نقل و یا ذخیره کردن مواد بـه کـار مـی رود. جعبـه، کارتن، کیسه های مواد بی شکل، لوازم شکستنی، و قطعات سنگین قابل چیدن روی پالت است.

با انتخاب وسیله مورد نظر برای جابجایی و بررسی مسیرهای حمل بار داخل انبار؛ به سرعت این جابجایی ها بیفزایید. همچنین می توانید برای بالا بردن سرعت مراحل کاغذی در انبار، از نرم افزارهای انبارداری آنلاین کمک بگیرید. انبار انلاین نرم افزار آسان و کاربردی در جهت رفع خطای انسانی و افزایش کاربری انبار می باشد.