تحلیل ABC یک روش کارآمد در مدیریت موجودی است که کالاها را بر اساس اهمیت و ارزش آن ها برای کسب وکار دسته بندی می کند. این روش به سازمان ها کمک می کند تا موجودی خود را به صورت هوشمندانه کنترل کنند و منابع را به ینه تر تخصیص دهند.
کالاها بر اساس ارزش سالانه مصرف یا فروش به سه گروه اصلی تقسیم می شوند:
دسته A (کالاهای باارزش)
دسته B (کالاهای با ارزش متوسط)
دسته C (کالاهای کم ارزش)
تحلیل ABC بر اساس اصل پارتو شکل گرفته است که می گوید:
"80٪ نتایج، حاصل 20٪ تلاش هاست."
در مدیریت موجودی نیز این اصل به صورت زیر تفسیر می شود:
80٪ ارزش موجودی از 20٪ کالاها (دسته A) ناشی می شود.
این تحلیل به کسب وکارها کمک می کند تا تمرکز خود را بر روی کالاهای پراهمیت تر بگذارند و از هدررفت منابع جلوگیری کنند.
1. بهینه سازی سفارش دهی و خرید
کالاهای گروه C می توانند با حداقل سفارش مدیریت شوند.
با تمرکز بر کالاهای پراهمیت، هزینه های انبارداری کاهش می یابد.
3. مدیریت بهتر زمان و منابع
نیروی انسانی و زمان بیشتری به کنترل کالاهای گروه A اختصاص می یابد.
هزینه یابی ABC در حسابداری: برای تخصیص هزینه های سربار به محصولات استفاده می شود.
با پیاده سازی این روش، سازمان ها می توانند موجودی بهینه تری داشته باشند و سودآوری خود را بهبود بخشند.
در روش تحلیل ABC، برای تعیین اولویت های مدیریت موجودی، ارزش سالانه هر کالا محاسبه می شود. این ارزش از طریق ضرب مقدار فروش سالانه کالا در هزینه واحد آن به دست می آید.
با این محاسبه، می توانید تشخیص دهید:
کالاهای باارزش (گروه A): که سودآوری بالایی دارند و نیاز به کنترل دقیق دارند.
کالاهای باارزش متوسط (گروه B): که اهمیت متوسطی در مدیریت موجودی دارند.
کالاهای کم ارزش (گروه C): که تأثیر کمتری بر سوددهی دارند و نیاز به مدیریت ساده تری دارند.
تعداد سالیانه کالاهای فروخته شده x هزینه هر کالا = ارزش مصرف سالیانه هر کالا
برای برآورد اولیه موجودی بر مبنای ABC از برنامه Excel کمک بگیرید. هر محصول یا منبع را با توجه به ارزش مصرفیشان به ترتیب نزولی فهرست کنید. مجموع هر اقلام را با مخارج کل محاسبه کنید. کالاها را براساس ارزششان به گروه A ، گروه B و گروه C دسته بندی کنید و هریک را نامگذاری کنید در نتیجه کالاهای با بالاترین ارزش مورد توجه مدیران قرار میگیرد.
مدیران کنترل موجودی همیشه به دنبال راه هایی برای بهبود قیمت گذاری، کیفیت و یا کارایی بیشتر هستند، برای همین ممکن است از روش آنالیز ABC بهره بگیرند که گاهی اوقات روش ” کنترل همیشه بهتر ” نامیده می شوند. آنها میتوانند به کمک آنالیز ABC تلاش و زمان خود را در ابتدا روی موجودی گروه A و کمتر روی محصولات گروه B و C صرف کنند. مثلا مدیر کنترل موجودی از آنالیز ABC برای کنترل سفارش کالاهای با ارزش بالا یعنی گروه A استفاده می کنند چرا که بیشترین درآمد از گروه A حاصل میشود.
استفاده از آنالیز ABC در مدیریت موجودی، هزینههای سرمایه در گردش را بهتر کنترل میکند. خروجی بهدستآمده از این روش، موجودی از رده خارج را کاهش داده و همچنین می تواند نرخ گردش موجودی را افزایش دهد یا زمان جایگزینی اقلام پس از فروش آن ها را برای شرکت ها و سازمان ها مشخص کند.
تحلیل ABC با دسته بندی هوشمندانه موجودی بر اساس ارزش و اهمیت، مزایای قابل توجهی برای مدیران انبار و زنجیره تأمین به همراه دارد. برخی از مهم ترین مزایای این روش عبارتند از:
تمرکز اصلی بر روی کالاهای گروه A (با ارزش بالا) که بیشترین تأثیر را بر سودآوری دارند.
کاهش توجه به کالاهای کم اهمیت (گروه C) و جلوگیری از اتلاف زمان در کنترل آن ها.
برنامه ریزی دقیق تر برای خرید و نگهداری کالاهای پراهمیت، کاهش کمبود یا مازاد موجودی.
کاهش هزینه های انبارداری با کنترل مؤثرتر موجودی های باارزش.
جلوگیری از سرمایه گذاری بیش ازحد در کالاهای کم ارزش (گروه C).
تمرکز بر کالاهایی که بیشترین سود را ایجاد می کنند (گروه A).
شناسایی کالاهای حیاتی که نیاز به نظارت دقیق تر دارند.
امکان تخصیص بودجه و منابع به صورت هوشمندانه بر اساس اولویت ها.
کاهش احتمال کمبود کالاهای پرتقاضا (که بر رضایت مشتری تأثیر می گذارد).
جلوگیری از انباشت کالاهای راکد که باعث افزایش هزینه های نگهداری می شود.
تحلیل ABC با اولویت دهی به کالاها، به مدیران کمک می کند تا کارایی عملیات انبار را افزایش دهند، هزینه ها را کنترل کنند و سودآوری را بهبود بخشند. این روش، ابزاری ساده اما قدرتمند برای مدیریت هوشمند موجودی است.
