چگونگی محاسبه مالیات و انواع مالیات در ایران

  • دوشنبه 06/آبان/1398
چگونگی محاسبه مالیات و انواع مالیات در ایران

انواع مالیات در ایران

در صورتی که شما به این موارد آگاه باشید می توانید مالیات کمتری به صورت کاملا قانونی پرداخت کنید، و متاسفانه مودیان تصور می کنند که وقتی بخواهیم مبلغ مالیات را کم کنیم باید کتمان کنیم یا تخلفی انجام دهیم اما اصلا اینطور نیست و اگر شما قانون را بلد باشید می توانید مالیات را کم کنید و در این مقاله به شما یاد می دهیم که چگونه مالیات کمتری پرداخت کنید.

چگونه مالیات کمتر بدهیم

مالیات های مستقیم و غیر مستقیم

تمامی پرداخت های ما به عنوان مالیات شامل مالیات های مستقیم و مالیات های غیر متسقیم می شود.

مالیات های مستقیم:

مالیات های متسقیم شامل مالیات هایی است که مستقیما از فرد گرفته می شود یا به ازای درآمدی که داشته باید پرداخت کند که در ادامه به تک تک آن ها می پردازیم.

مالیات بر دارایی

هر فردی در ایران باشد باید مالیات بر دارایی خود را پرداخت کند. این دارایی ها ممکن است زمین، ساختمان یا هر چیز دیگری باشد. مالیات بر دارایی یکی از پایه های مالیاتی قانون مالیات های مستقیم می باشد.

مالیات بر درآمد

مالیات بر درآمد به هر میزانی که باشد شما باید پرداخت کنید البته نگران نباشید معافیت هایی هم وجود دارد اما بدانید که یکی از پایه های مالیاتی، مالیات بر درآمد است یعنی وقتی شما از کسب و کار خود سودی عایدتان می شود باید مالیات آن را به دولت پرداخت کنید.
برای مثال :
فردی که از کسب و کار خود در پایان سال 50 میلیون تومان درآمد خالص داشته است را محاسبه کنید :

50٫000٫000 * 15% = 7٫500٫000 تومان

یعنی مالیاتی که باید پرداخت کند 7 میلیون و 500 هزار تومان به ازای درآمد 50 میلیون تومانی است. البته معافیت هایی هم دارد که در اینجا ما آن را محاسبه نکردیم.

مالیات بر درآمد حقوق

پرداخت مالیات حقوق یک مالیات تکلیفی برای کارفرما می باشد برای اینکه مالیات کمتری بدهیم یعنی اینکه کارفرما موظف است میزان مالیات را از مبلغ نهایی حقوق شخص کسر کند و سپس به سازمان امور مالیاتی پرداخت کند. برای مالیات حقوق در سال 98 معافیتی در نظر گرفته شده است که این مبلغ 2 میلیون و 750 هزار تومان ماهیانه است یعنی در صورتی که فرد بیشتر از این مبلغ حقوقش باشد باید طبق جدول ماده 84 قانون مالیات های مستقیم مالیات را محاسبه و کسر کند و در نهایت به دولت پرداخت کند.

مالیات بر درآمد مشاغل

در صورتیکه شما جزء مشاغل هستید نرخ مالیاتی برای شما در نظر گرفته شده است که باید طبق آن مالیات خود را به دولت پرداخت کنید. برای فهم بیشتر یک مثال میزنم:
فردی که در سال 120 میلیون تومان درآمد خالص یا سود داشته است مالیاتش طبق جدول زیر محاسبه می شود:

مبلغ از (ریال) تا نرخ مالیات
0 500٫000٫000 15%
500٫000٫001 1٫000٫000٫000 20%
1٫000٫000٫000 و مازاد آن 25%


خوب بعد از این یک نرخ مالیاتی هم برای مشاغل در نظر گرفته شده است که در سال 98 میزان 25 میلیون و 800 هزار تومان است. یعنی تا بلغ 25٫800٫000 تومان مشاغل از مالیات معاف هستند و مازاد آن را باید مالیات بدهند.
یعنی مالیات این شخص اینگونه محاسبه می شود:

تا مبلغ 258٫000٫000 ریال معاف از مالیات

500٫000٫000 – 258٫000٫000 = 242٫000٫000

242٫000٫000 * 15% = 36٫300٫000 ریال

500٫000٫000 * 20% = 100٫000٫000 ریال

200٫000٫000 * 25% = 50٫000٫000 ریال

در نهایت مجموع اعداد 36٫300٫300 و 100٫000٫000 و 50٫000٫000 می شود 186٫300٫000 ریال
یعنی فرد باید 186٫300٫000 ریال مالیات پرداخت کند.

محاسبه مالیات

مالیات بر درآمد اتفاقی

در صورتیکه شخصی یک مالی را به صورت اتفاقی بدست آورد مشمول مالیات می شود. مثال ممکن است یک جایزه از طرف بانک باشد یا ملکی که به عنوان هدیه دریافت می کند یا در قرعه کشی شرکت می کند و برنده می شود و… در تمام این موارد شخص باید مالیات آن را پرداخت کند که در صورتیکه شخص حقیقی باشد طبق نرخ های جدول مشاغل پرداخت می شود و در صورتی که شخص حقوقی باشد میزان مالی که بصورت اتفاقی بدست آورده باشد ضربدر 25% می شود.

بیشتر بدانید:فرار مالیاتی، دلایل، انواع و جرایم آن

مالیات بر درآمد املاک

مالیات املاک شامل چهار قسمت می باشد:

  1. مالیات بر اجاره املاک
  2. مالیات بر نقل و انتقال املاک
  3. مالیات بر سرقفلی املاک
  4. مالیات بر واحدهای خالی (ماده 54 مکرر)

هر کدام از این موارد احکام خاصی دارند ولی برای اینکه مالیات کمتری بدهیم باید این محاسبات را بلد باشیم. مثلا برای مالیات نقل و انتقال ملک در صورتیکه ملک مسکونی باشد باید مبلغ 5% به عنوان مالیات نقل و انتقال از ارزش معاملاتی را به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنید. و در صورتیکه ملک اداری یا تجاری باشد باید علاوه بر 5% مالیات مبلغ 2% هم به عنوان سرقفلی پرداخت شود یعنی مجموعا 7% مالیات پرداخت شود. برای اطلاعات بیشتر و خواندن کامل تفسیر قانون مالیات توصیه می شود کتاب قانون مالیات را قورت بده را مشاهده کنید تا بتوانید با اشراف بیشتر به قوانین مالیاتی، مالیات کمتری پرداخت کنید.

مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی

اشخاص حقوقی یا شرکت ها نیز باید مالیات خود را طبق ماده 105 قانون مالیات های مستقیم محاسبه کنند و به سازمان امور مالیاتی تسلیم کنند. ماده 105 گفته که نرخ مالیات بر درآمد شرکت ها 25% از کل درامدشان هست. یعنی از مبلغ فروش شما باید تمام هزینه ها و استهلاکات را کم کنید و مبلغی که برای شما می ماند را ضربدر 25% کنید. برای مثال :

جمع کل فروش : 100٫000٫000

هزینه ها و استهلاکات : 60٫000٫000

مانده 40 میلیون تومان

در اصل سود شما این 40 میلیون تومان محسوب می شود و باید ضربدر نرخی شود که اعلام کردیم و هر چه شد مبلغ مالیات شما می شود.چگونه مالیات کمتری پرداخت کنید.

مالیات غیر مستقیم گمرک

مالیات های غیر مستقیم:

مالیات های غیر مستقیم مالیات هایی هستند که به صورت غیر مستقیم از شخص گرفته می شوند یا به عبارت دیگر این نوع مالیات ها از مصرف کننده نهایی گرفته می شود. نمونه ای از این مالیات ها به شرح زیر می باشد:

  • حقوق و عوارض گمرکی
  • مالیات بر مصرف
  • مالیات بر ارزش افزوده

چگونگی دریافت مالیات

در ایران از سود خالص هر شخص یا شرکت مالیات گرفته می شود و در صورتیکه که فرد دچار زیان شده باشد نیاز به پرداخت مالیات نیست و برای پرداخت مالیات شما باید سود خالص کسب کرده باشید یعنی میزان فروش و خدمات خود را محاسبه کنید و تمامی هزینه ها و استهلاکات را از فروش کسر کنید تا میزان سود سود خالص شما مشخص شود و از آن طبق نرخ هایی که گفته شد مالیات را محاسبه و نهایتا به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنید.
نحوه محاسبه سود خالص بر اساس اسناد و مدارکی است که شما به سازمان امور مالیاتی ارائه می دهید پس دقت کنید که تمامی هزینه های خود را ارائه کنید.

چگونه مالیات کمتری پرداخت کنیم؟

هزینه های قابل قبول در مالیات

یکسری هزینه ها هستند که سازمان امور مالیاتی آن ها را قبول می کند و در ماده 148 مفصلا به آن ها اشاره کرده است. شما باید تمام هزینه هایی که انجام می دهید را به درستی ثبت کنید تا از میزان سود شما کاسته شود و در نهایتا مالیات کمتری پرداخت کنید.

استهلاک

استهلاکات از دیگر مواردی هستند که در کسب و کارها میبینم محاسبه نمی شود. یعنی از دارایی ها جدول استهلاک تهیه نمی شود تا از سود واقعی شما کاسته شود. مبلغ استهلاک مبلغ قابل توجهی می شود که قانون این گزینه را برای مودی در نظر گرفته است.

هزینه ها

تمامی فاکتورهای مربوط به هزینه ها را نگهداری و ثبت نمایید، حتی فاکتور های مربوط به هزینه های ناچیز را هم ثبت نمایید. تمامی این فاکتور ها افزون بر فاکتور های ریز و ناچیز در زمان طولانی تبدیل به مبلغ قابل ملاحظه ای می شود که در میزان مالیات تعیین شده شما تاثیر گذار خواهد بود.

کمک به موسسات خیریه

هزینه های خیریه

پرداخت هایی که به خیریه ها می شود یک تیر و دو نشان است یعنی شما هم کار خیر انجام داده اید هم میزان سود خود را کمتر کرده اید. برای مثال شما در نظر بگیرید که می خواهید مالیات کمتری پرداخت کنید در این صورت شما مبلغ 2 میلیون تومان را به موسسات خیریه پرداخت می کنید و به سازمان امور مالیاتی هنگام رسیدگی اعلام می کنید تا این مبلغ را به عنوان هزینه های قابل قبول شما تلقی کند و از ماخذ مالیاتی کسر گردد.

معافیت ها

در قانون خیلی از جاها معافیت هایی را برای مشاغل یا شرکت ها در نظر گرفته است که می توانید به خوبی از آن ها استفاده کنید. مثلا در ماده 132 آمده که شرکت هایی که در مناطق کمتر توسعه یافته هستند تا 5 سال از معافیت مالیاتی برخوردارند. از اینگونه معافیت ها و امتیازات در قانون زیاد دیده می شود.

بخشنامه های جدید

یکی دیگر از موارد خیلی خوب برای کاهش مالیات گوش به زنگ بودن از بخشنامه های جدید است. خیلی از وقتها سازمان امور مالیاتی بخشنامه ای ارائه می کند که طبق آن شما مشمول یکسری بخشودگی ها و معافیت هایی می شود و در صورتی که از آن اطلاع نداشته باشید این امتیاز را از دست می دهید.

منبع: محمد جواد عظیمی فرد

درباره این مقاله دیدگاهی بنویسید...
برای ثبت دیدگاه باید ابتدا وارد سایت شوید. جهت ورود را کلیک کنید